Ziektes

Bent u actief bezig met vogelwering? Weet u wat de gevolgen van vogeluitwerpselen voor uw gezondheid kunnen zijn? Weet u hoe u deze bedreigingen kunt verminderen?

Weet u hoe u deze problemen kunt voorkomen?

Fatale ziektedragers: Iedereen die zich bezig houdt met het opruimen van wilde vogels, van hun uitwerpselen of nestmateriaal, zou bekend moeten zijn met het risico van Ornithosis. Dit is een infectieziekte, veroorzaakt door de bacterie Chlamydia psittaci.
Deze bacteriën leven in de ingewanden van geïnfecteerde vogels en komen via de uitwerpselen en via oog en neusafscheiding naar buiten. De ziekte werd voor het eerst waargenomen eind 19e eeuw en werd in verband gebracht met papegaaiachtige, zoals papegaaien en zangparkieten. De ziekte stond toen bekend als papegaaienziekte of ook wel psittacosis.

Dertig jaar later brak een ziekte uit die ook met andere vogelsoorten in verband gebracht werd. Vanaf dat moment werd deze ziektedrager Ornithosis genoemd. In 1941 werd deze ziekte voor het eerst bij duiven waargenomen. Eerst bij duiven en daarna ook bij de meest andere vogelsoorten, o.a. zeemeeuwen en pluimvee, werd vastgesteld dat deze dragers zijn van de bacterie Chlamydia psittaci.
Chlamydia psittaci kan via ademhaling of door aanraking met geïnfecteerde veren, karkassen, droge fecaliën of vogelnesten door mensen worden opgenomen. Het infectiegevaar van deze bacterie vermindert na een verloop van tijd. Nesten welke nog bewoond worden vormen dan ook de grootste bedreiging voor mensen. Het beginstadium van de ziekte ornithosis lijkt op een griep, welke koorts en zware hoofdpijnen veroorzaakt. Men krijgt een pijnlijk keel, gaat veel hoesten en krijgt spierpijn. Het verloop kan uiteindelijk tot diepe slaap en tot depressies leiden.

Bovengenoemde symptomen kunnen licht zijn en zelfs niet tijdig worden opgemerkt. Het is dan in sommige gevallen ook moeilijk ornithosis bij geïnfecteerde personen vast te stellen. Wanneer de diagnose tijdig is vastgesteld, kan de ziekte succesvol met antibiotica bestreden worden. Wanneer echter de ziekte zich verder kan ontwikkelen kunnen complicaties ontstaan, met de kans op ziekenhuisopname en in sommige gevallen kan het zelfs tot de dood leiden.

Als gevolg van onbekendheid met ornithosis, zijn bestrijdingstechnici niet altijd op de hoogte van de gevaren.
Ofschoon bestrijdingstechnici niet altijd bezig hoeven te zijn met duivenwering, kunnen zij toch besmet raken met de bacterie welke ornithosis veroorzaakt. Dit kan ook op plaatsen gebeuren waar geen levende duiven aanwezig zijn, zoals in dak uitsparingen of bij afwateringssystemen. Daar loert het gevaar van de aanwezigheid van besmette oude uitwerpselen en vogelafval. Bij het opstellen van een risicoanalyse van de werkzaamheden moet daar terdege rekening mee worden gehouden.
Natuurlijk is ornithosis slechts een voorbeeld van de ziekten die door spreeuwen, duiven, meeuwen en andere vogels overgebracht kunnen worden. Vele andere bacteriën, virussen, schimmels, protozoën en ricketsiae zijn verantwoordelijk voor het veroorzaken van allergische en infectieziekten bij mensen. Een grote groep teken en mijten kunnen bijvoorbeeld vlekkenkoorts overbrengen welke veroorzaakt wordt door sommige ricketsiae.
Onderzoeken hebben aangetoond dat bepaalde bacteriesoorten zoals Salmonella, Listeria en Escherichia coli gevonden in vogeluitwerpselen acute maag en darminfecties kunnen veroorzaken. Protozoën zoals Toxoplasma (veroorzaker van toxoplasmosis) en virussen zoals Paramyxovirus en Arhovirus (de veroorzakers van respectievelijk Newcastle Disease en hersenvliesontsteking) zijn tevens aangetoond in vogeluitwerpselen.

De schimmelziekte Cryptococcosis (veroorzaker van Cryptococccus neoformans) en Histoplasmosis (veroorzaakt door de Hystoplasmosis capsulatum) worden ook in verband gebracht met vogeluitwerpselen en daarom als een belangrijke bedreiging van de volksgezondheid beschouwd. Beide ziekten kunnen de longen aantasten. Cryptococcocsis kan ook in het zenuwstelsel aantasten. Hoewel Histoplasmosis over het algemeen een lichtaardige ziekte is kan het ook in sommige gevallen ook op een op tuberculose gelijkende ziektebeeld veroorzaken.

De sporen van de bacterie Clostridium neoformans worden voornamelijk in duivenuitwerpselen in hoog gelegen nestplaatsen gevonden. H. capsulatum komt weinig voor in duivenuitwerpselen maar meer in uitwerpselen op bevuilde, laaggelegen rustplaatsen.
Het risico dat in verband gebracht wordt met vogeluitwerpselen varieert per plek, zodat tijdens een risicoanalyse met alle mogelijke aanwezige infectiehaarden rekening moet worden gehouden.
Er wordt altijd aanbevolen om persoonlijke beschermingskleding te dragen als potentiële infectiehaarden betreden worden. Het is goed om extra waakzaam te zijn en altijd een "ornithosis identiteitskaart" bij u te hebben. Daardoor kunnen doctoren beter en sneller geïnformeerd worden betreffende de bestrijdingswerkzaamheden welke een verhoogd risico kunnen veroorzaken.